Onderhoud kapitaalgoederen

Beleidskader

De openbare ruimte bestaat uit kapitaalgoederen zoals wegen, groen en speelplaatsen, bruggen, kades, openbare verlichting en verkeersregelinstallaties. Eind 2017 is de nota onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte (2017/39232) door de raad vastgesteld. Deze nota bevat het beleidskader voor de gemeentelijke kapitaalgoederen in de openbare ruimte. In 2021 is de openbare ruimte opnieuw geïnspecteerd en op basis hiervan is een geactualiseerde  nota ‘Onderhoud kapitaalgoederen 2022’ opgesteld die in het eerste kwartaal 2022 in besluitvorming gaat.

Kwaliteitsniveau

De Kwaliteitscatalogus van CROW (kennisinstituut voor de openbare ruimte) deelt de technische kwaliteit van de openbare ruimte op in vijf categorieën (A+, A, B, C en D). Kwaliteitsniveau A staat voor een hoog kwaliteitsniveau en kwaliteitsniveau D staat gelijk aan het hebben van een slecht onderhoudsniveau/onderhoudsachterstanden; deze delen van de openbare ruimte zijn niet acceptabel of hadden al vervangen moeten zijn.

De openbare ruimte in Zaanstad wordt ten aanzien van het aspect netheid op kwaliteitsniveau C onderhouden. Uitzondering hierop is het centrumgebied Inverdan bestaande uit de Gedempte Gracht, de Dam en het deel van de Westzijde dat deel uitmaakt van het kernwinkelgebied; dat onderhouden we op kwaliteitsniveau B. De vervanging (technische) van de openbare ruimte vindt plaats op kwaliteitsniveaus D ingepland in het meerjaren-investeringsplan openbare ruimte.

Onderhoudsplan

De nota ‘Onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte’ geeft inzicht in de onderhoudstoestand, legt de haalbare onderhoudskwaliteit vast en geeft inzicht in de hiertoe beschikbare en benodigde middelen. In de nota wordt vooruitgekeken naar de opgave voor de jaren 2022 en verder. Zaanstad streeft ernaar om de onderhoudsachterstanden niet verder te laten oplopen dan 15% van het gemeentelijke areaal. Deze ambitie is vergelijkbaar met die van Amsterdam, Haarlem en Rotterdam.

Bij de beeldkwaliteitsinspectie, uitgevoerd in 2021, zijn de kapitaalgoederen in de openbare ruimte visueel beoordeeld conform de richtlijnen van de CROW. De onderhoudsachterstand in 2022 in Zaanstad is vastgesteld op € 32,8 miljoen. Voor de meeste onderdelen van de openbare ruimte zijn de onderhoudsachterstanden lager dan 15% van het areaal. Uitzondering daarop betreft het onderhoud van de wegen en de verkeersborden.

Jaarlijks wordt het meerjaren-investeringsplan(MIP) voor de openbare ruimte geactualiseerd waarbij rekening wordt gehouden met woningbouw/bouwimpuls. Binnen de financiële ruimte worden de vervangingsinvesteringen voor de komende jaren benoemd.
Voor de grote vervangingsprojecten in de openbare ruimte van Zaanstad wordt verwezen naar de website http://geo.zaanstad.nl/geointer/kaarten/meerjarenplanning-openbare-ruimte.html
De investeringen in het MIP zijn de afgelopen jaren gekoppeld aan de woningbouwprogramma’s in de stad. Deze investeringen dienen als gemeentelijke cofinanciering bij de subsidieaanvragen voor de bouwimpuls.

Financiën

Door loon- en prijsstijgingen worden vervangingsprojecten MIP Openbare Ruimte duurder. Voor de begroting 2021-2024 zijn de vervangingsinvesteringen geïndexeerd. In totaal is er in 2021 een bedrag van € 23,2 miljoen beschikbaar. In totaal is € 24,7 miljoen tot besteding gebracht. De verrekening hiervan wordt verwerkt in het MIP.

Met het actualiseren van de nota ‘Onderhoud kapitaalgoederen’ is in beeld gebracht in welke mate de komende jaren vervangingsinvesteringen nodig zijn en wat de bestaande onderhoudsachterstand is. Voor de komende jaren is de investeringsruimte voldoende om de onderhoudsachterstanden niet te laten toenemen. Op de lange termijn zie we wel dat het investeringsvolume moet worden bijgesteld als gevolg van stadsuitbreidingen de afgelopen 30 jaar.

De komende jaren zal de Zaanbrug worden vervangen. Aanvullend op de investeringsmiddelen voor de vervanging van de openbare ruimte zijn hiervoor extra middelen in de begroting vrijgemaakt.

In 2021 is ingezet op het verbeteren van de integrale veiligheid van bruggen. Ook hiervoor zijn ook aanvullende middelen vrijgemaakt door de raad voor een bedrag van € 1,5 miljoen. Deze verbeterslag zal ook in 2022 een vervolg krijgen.