Aanpak criminaliteit en overlast (Integraal Veiligheidsplan)

2021 laat een daling zien in het aantal woninginbraken ten opzichte van het piekjaar 2017 (-57,4%). Het aantal inbraken is gedaald van 439 inbraken in 2017 naar 187 in 2021. Dit is historisch laag. In de afgelopen tien jaar is dit niet zo laag geweest. De coronasituatie waarbij mensen meer thuis zijn draagt hier mogelijk aan bij.

Er waren in 2021 3 overvallen meer dan het jaar ervoor. Er is het afgelopen jaar  12 keer een overval gepleegd.

Buurtpreventieteams zijn van meerwaarde voor de buurt. In Assendelft is een nieuwe groep buurtouders gestart. Naast de extra ogen voor de politie, geven zij buurtbewoners advies voor het  voorkomen van inbraken en dergelijke, en doen zij melding van bijvoorbeeld kapot straatmeubilair, lantaarnpalen en afvaloverlast. Onze buurtpreventieteams blijven we ondersteunen en faciliteren.

De Aanpak 075 is voor Zaanse jongeren in de leeftijd van 12 t/m 23 jaar die strafbare feiten plegen waarvan tenminste één delict hoge impact heeft (high impact crime). De aanpak duurt per jongere minimaal twee jaar. Dan wordt gekeken naar de resultaten op de drie pijlers van de aanpak: 1) terugdringen van recidive 2) gedragsverandering en 3) voorkomen dat jongere broertjes en zusjes eveneens afglijden naar criminaliteit. Het is de bedoeling dat de jongeren uit de aanpak stromen als deze doelstellingen na twee jaar behaald zijn. In september 2021 zijn tien van de twaalf jongeren, die sinds 2019 in de aanpak zitten, uitgestroomd. Twee jongeren blijven nog langer in de aanpak.  Bij zeven van de tien uitstromers zijn de doelstellingen op de drie pijlers in de aanpak behaald. Drie jongeren, inmiddels volwassen, hebben de reikende hand vanuit de Aanpak 075 niet aangepakt en blijven volharden in hun criminele activiteiten. Inmiddels zijn weer nieuwe jongeren door de politie aangemeld voor de Aanpak 075. De Aanpak is ondertussen doorontwikkeld op onder andere proces en organisatie met als doel zo eenvoudig, efficiënt en doeltreffend mogelijk. De gemeenteraad heeft begin 2022 hiervoor een doorontwikkelingsplan ontvangen.

Zaanstad wil voorkomen dat de herrieschoppers afglijden naar criminelen die ernstigere vormen van overlast en criminaliteit veroorzaken. Daarom is in 2021 naast de Aanpak 075 voor individuele jongeren van 12 tot en met 23 jaar, de Aanpak Risicojongeren gestart. Het doel van de aanpak is voorkomen dat jongeren afglijden naar de criminaliteit, recidive voorkomen en perspectief bieden.
Het is een persoonsgerichte maatwerkaanpak, die naast de inzet van (extra) zorg en hulpverlening, ook inzet van straf- en bestuursrechtelijke instrumenten kan bevatten. Jongeren en hun gezinnen worden bijvoorbeeld geholpen om bijvoorbeeld (weer) deel te nemen aan school, stage, bijbaan, werk, sport en sociale activiteiten. Tegelijkertijd wordt ingezet op het stoppen van problematisch gedrag zoals spijbelen, geluidsoverlast en troep veroorzaken op straat, gebruik van drugs en/of het verhandelen van en/of het verheerlijken en gebruiken van geweld (bijvoorbeeld aan wapenbezit).

De aanpak is een samenwerking tussen de verschillende partners in de aanpak jeugdoverlast (boa’s, politie, straathoekwerk, wijkteams en jeugdteam), met regie vanuit de gemeentelijke afdeling Openbare Orde en Veiligheid (OOV). De OOV regisseurs doen in een casus wat nodig is. Dat kan zijn gesprekken met de jongere en ouders, het bieden van hulp bij contact met overheidsinstanties, of het wijzen op verschillende mogelijkheden van hulpverlening. In andere gevallen kan het ook zijn het verbinden van ketenpartners die uiteenlopende signalen oppikken rondom een jongere en verschillende acties inzetten, maar dit van elkaar niet weten.

Door de signalen vanuit de hulpverlening, welke veelal ‘achter de voordeur’ plaatsvindt, te combineren met signalen van de straat (met name politie, boa’s en straathoekwerk), kunnen op meerdere leefgebieden tegelijk stappen worden gezet. De toegevoegde waarde van de aanpak is juist deze combinatie van hulp en grenzen stellen; een integrale benadering tussen het zorg- en veiligheidsdomein.

In 2021 zaten er 25 tot 30 jongeren in de aanpak, waarbij verschillende resultaten zijn bereikt zoals minder (problematisch) aanwezig op straat, minder schoolverzuim, toeleiding naar (vervolg)opleiding en in sommige gevallen toeleiding naar specialistische hulpverlening.
Ook de situatie rondom jongeren in Assendelft heeft onze aandacht. Daarbij werken we nauw samen met bewoners, ondernemers, scholen, jongerenwerk en politie.

Mensen met een psychische stoornis en/of verstandelijke beperking en/of verslaving kunnen een veiligheidsrisico vormen voor zichzelf of hun omgeving. In 2021 hebben de gemeente Zaanstad, de politie, de GGD-Zaanstreek Waterland, GGZ-partijen en andere gemeenten op regionaal niveau, net als voorgaande jaren, samengewerkt om toeleiding naar beveiligde zorg voor personen met een hoog veiligheidsrisico te versnellen en verbeteren. Zo zijn onder andere stappen gezet op het gebied van vervoer van personen met onbegrepen gedrag, dat nu niet meer door de politie gebeurt.

Door gebrek aan capaciteit en andere prioriteiten heeft de gemeente afgelopen jaar geen voorlichting over cybercrime gegeven aan ondernemers en inwoners.