Zorgen voor een schone, hele en veilige woon- en leefomgeving (Handhavingsprogramma)

De coronacrisis heeft ook impact op veiligheid, overlast en handhaving. In algemene zin geldt dat corona de veiligheidsopgave voor de stad groter maakt. 2021 stond voor het toezicht en handhaving op straat voornamelijk in het teken van corona en de bijbehorende taken. Het aantal betaald parkerende bezoekers in Zaanstad liep in de coronaperiode terug. In december is de scanauto in gebruik genomen voor de controle op betaald parkeren. De overlast door (hang)jeugd nam tijdens de corona lockdown periode of 2021 toe. Samen met de partners die met risicojongeren te maken hebben, zoals (jeugd)reclassering, Openbaar Ministerie, Jeugdbescherming, Raad voor de Kinderbescherming, Veiligheidshuis, politie, jeugdboa’s, sociaal wijkteams, jeugdteams, Straathoekwerk, Vangnet en scholen, hebben we flink op deze overlast ingezet.

Samen met de politie hebben de BOA’s in Burgermeester in ’t Veldpark boetes uitgedeeld voor overtredingen zoals wildplassen en -poepen, geluidsoverlast en drankgebruik. In de zomer hebben we intensiever gehandhaafd op de 22.00 uurs-maatregel. Die bepaalt dat mensen na dit tijdstip niet in het park mogen verblijven. Politie en boa’s spraken mensen aan op hun gedrag, gaven waarschuwingen en waar nodig een boete.
Het team Wijkgerichte overlast richt zich op verschillende vormen van woonfraude zoals overbewoning, illegale (kamer)verhuur en adresfraude. Ook is het team alert op signalen van ondermijnende activiteiten, zoals witwassen, prostitutie, illegale hennepteelt en uitbuiting. Het team is actief in de wijken Poelenburg, Peldersveld, Zaandam Zuid en Russische Buurt.
In 2021 hebben we boetes opgelegd voor illegale kamerverhuur en voor het niet beschikken over de vereiste huisvestingsvergunning. De toezichthouders van het team Wijkgerichte overlast hebben afgelopen jaar 900 huisbezoeken afgelegd om de feitelijke woonsituatie in kaart te brengen. Om de meldingsbereidheid te vergroten heeft het team hard gewerkt om een vertrouwensrelatie op te bouwen met omwonenden, ondernemers en samenwerkingspartners.

De coronamaatregelen hebben ook gevolgen gehad voor de uitvoering van de toezichts- en handhavingstaken op het gebied van kinderopvang, horeca, milieu, ruimtelijke ordening, (bestaande) bouw, monumenten, brandveiligheid, openbare ruimte en openbaar water. Voorbeelden hiervan zijn:

• In 2021 zagen we groei in het aantal meldingen openbare ruimte/overlastmeldingen. Door beperkende coronamaatregelen en het sluiten van scholen namen de meldingen over overlast op het water toe, waaronder ook overlast van te snel varen. Als gevolg van ontbrekende capaciteit bij politie en Staatsbosbeheer is het dit jaar niet gelukt om dit, net als in 2020, samen op te pakken.
• We konden minder inzetten op fietsenhandhaving en het toepassen van wielklemmen. Ziekteverzuim onder de handhavers in deze periode heeft hier aan bijgedragen.  
• Het was veel rustiger met evenementen.
• Als gevolg van corona konden we ook minder woningcontroles uitvoeren vanwege de veiligheid van bewoners en medewerkers.
• De GGD heeft als gevolg van de inzet op de coronacrisis minder controles op kinderopvangcentra en gastouders uitgevoerd. Het toezicht op de kinderopvangcentra en gastouders hebben we risicogericht uitgevoerd. Met name die locaties die in de afgelopen periode minder goed hebben gepresteerd zijn gecontroleerd. Hierdoor is de beperkte capaciteit gericht ingezet en lopen de kinderen geen extra risico. Deze werkwijze heeft geen gevolgen voor de gemeente met betrekking tot het behoud van de wettelijke verplichte A-status.
• Door corona zijn alle campagnes om veiligheid op bruggen te vergroten niet doorgegaan. Denk hierbij aan bewustwordingscampagnes voor roodlichtnegatie.

• Via de website kan men eenvoudig een digitale melding doen. We pakken deze meldingen dagelijks op en er wordt snel contact opgenomen met de melder. Uit deze contacten blijkt dat veel inwoners deze werkwijze waarderen.  
• In 2021 hebben we  de informatie op de website over het maken van bezwaar bij afvalboetes en boete voor niet-betaald parkeren verbeterd. Bezoekers kunnen via het doorlopen van een beslisboom kijken of bezwaar maken zinvol is. Om de voorlichting hierover te verbeteren hebben we filmpjes geplaatst op de www.zaanstad.nl.  

Voor meer informatie over de uitgevoerde taken van VTH, meldingen en afhandeling daarvan zie jaarrapportage VTH in de bijlage van deze jaarrekening.

• Het programma brugveiligheid is in 2021 zo goed als afgerond. Aan de hand van adviezen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn verbetermaatregelen uitgevoerd. De  integrale veiligheid wordt ook toegepast op door vrijwilligers bediende bruggen en sluizen. Zie ook programma 5.
• In 2021 zijn er bijna 40.000 brugopeningen geweest. Het betreft hier bruggen die we op afstand bedienen. De gemeente bedient ook bruggen van de Provincie Noord-Holland, Rijkswaterstaat en ProRail. Het aantal brugopeningen is minder dan in 2020 (44.000).  Dit komt onder andere  door de langdurige stremming van de Coenbrug. Daardoor kon scheepvaart hoger dan 6.20 m niet meer gebruikmaken van de Zaan. Daarnaast zijn er stremmingen geweest op de Nauernasche vaart door groot onderhoud van bruggen.
• Door nieuwbouw van het Wilhelminasluiscomplex is de sluis geschikt voor grotere schepen van maximaal  110 meter lang en 11.50 breed. De sluis voldoet nu aan de eisen en ambitie van Vaart in de Zaan.  Door de vergroting van de sluis zien we nu dat voor levering van grondstoffen aan industrie langs de Zaan grotere schepen en duwbakken ingezet worden.
• Ondanks corona en het volledig stilvallen van de riviercruiseschepen is het aantal beroepsvaartpassages door de sluis ten opzichte van 2020 (5.406) met 75% gestegen tot 9.475  passages.
• Recreatievaart is tijdens de coronaperiode toegenomen. Dit draagt bij aan een hoger aantal sluisopeningen, ook van de Groote Sluis die door vrijwilligers bediend wordt.
• In 2021 is een lichte stijging te zien van zeeschepen die Zaanstad aandoen.