Financiën

In programma 1 Onderwijs, jeugd en zorg worden de volgende onderdelen verantwoord: Goed onderwijs, Gezonde veilige basis, Passende ondersteuning, Eigen kracht inwoners, Specialistische ondersteuning en Een veilig thuis.

In totaal is er op dit programma over 2021 een positief saldo van -€ 3,4 mln. Op een totale begroting van € 142 mln. vertegenwoordigt dat saldo een afwijking van 2,4%.

Het positieve saldo van -€ 3,4 mln. bestaat uit -€ 5,0 mln. lagere lasten, € 0,9 mln. lagere baten en € 0,6 mln. hogere toevoegingen reserves en € 0,1 mln. lagere onttrekkingen reserves.

Hieronder volgt per onderdeel een toelichting.

Lasten

Wmo
De totale afwijking op het begrotingsonderdeel Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) bedraagt -€ 1,3 mln. positief. Daarvan komt het grootste deel door lagere zorgconsumptie op begeleiding als gevolg van corona en minder verstrekkingen van eenvoudige hulpmiddelen en het ontbreken van grote woningaanpassingen (-€ 0,96 mln.). Het effect van corona is ook terug te zien op de lagere lasten voor het Aanvullend Openbaar Vervoer (-€ 0,14 mln.). Op de Pgb zien we ook lagere consumptie door het gewijzigde Pgb-beleid en lagere tarieven (-€ 0,19 mln.).

Jeugd
De totale afwijking op het begrotingsonderdeel Specialistische jeugdhulp is -€ 0,7 mln. positief. Dit voordeel is voornamelijk het gevolg van een minder harde stijging van de kosten en het aantal kinderen in het B-segment en bij de gecertificeerde instellingen. Daarnaast blijken de uiteindelijke kosten van een reservering voor twee getroffen voorzieningen lager te zijn. Het aantal kinderen in het C-segment is vrijwel gelijk gebleven. Afgelopen jaar is er kritisch gekeken naar de C indicaties, dit is ook onderdeel van de besparende maatregelen. Dit heeft geresulteerd in een stabilisatie.

Ook de kosten voor het Pgb lijkt de afgelopen maanden te stabiliseren. Hier is halverwege het jaar door het Jeugdteam ook kritischer naar gekeken, met enig effect. Met de invoering van de nieuwe verordening in 2022 wordt dit naar verwachting doorgezet.

Onderwijsbeleid
De totale afwijking op het begrotingsonderdeel Onderwijsbeleid is -€ 1,7 mln. positief. Een van de oorzaken is vertraging van de activiteiten voor het vergroten van de kansen van de jeugd (regiodeal) die pas in 2022 en verder uitgevoerd gaan worden. De middelen blijven beschikbaar voor 2022.   

De specifieke uitkering Nationaal Programma Onderwijs (NPO) middelen die bedoeld zijn om maatregelen te treffen om de onderwijsvertragingen bij kinderen als gevolg van COVID-19 te beperken, zijn in 2021 niet tot besteding gekomen (-€ 0,63 mln.) In 2021 is gewerkt aan een uitvoeringsplan. De interventies die de gemeente zal bekostigen uit het NPO starten in 2022.

De uitgaven voor het leerlingenvervoer zijn lager door tijdelijke sluiting van de scholen als gevolg van corona (-€ 0,25 mln).

Daarnaast is het uitvoeringsplan voor laaggeletterdheid in 2021 nog niet tot uitvoering gekomen (-€ 0,12 mln.). De middelen zijn toegevoegd aan de bestemmingsreserve.

Een veilig thuis
De totale afwijking op het begrotingsonderdeel Een veilig thuis is - € 1,2 mln. positief.

De onderbesteding op de opvang van daklozen komt doordat er nog geen volledige invulling heeft plaatsgevonden van de beoogde inrichting voor de maatschappelijke opvang terwijl dit wel was begroot (-€ 0,28 mln.).

De uitvoering van Plan Blokhuis loopt achter waardoor budgetten niet volledig uitgegeven (-€ 0,25 mln.). De oorzaak zit in het niet tijdig kunnen realiseren van de fysieke infrastructuur die nodig is om de diverse onderdelen van de Maatschappelijke Opvang in onder te brengen. Dat heeft te maken met diverse oorzaken: gebrek aan panden, inrichting van de panden en de bouwtechnische eisen (en daarna komt nog het vergunningentraject). De niet bestede Blokhuis middelen van € 0,25 mln. zijn toegevoegd aan de daarvoor gevormde bestemmingsreserve.

De Doeluitkering Vrouwenopvang (DUVO) betreft een Regionale uitkering in relatie tot financiering rondom Vrouwenopvang en (huiselijk) geweld. Zaanstad ontvangt en beheert als Centrumgemeente deze uitkering. De middelen worden jaarlijks bestemd in overleg en afstemming met de regiogemeenten in Zaanstreek Waterland. Als gevolg van een beperkte onderbesteding van de DUVO uitkering in 2021 en terug ontvangen subsidiegelden over 2020 is er in 2021 een onderbesteding (-€ 0,43 mln.). Daarvan is € 0,3 mln., zijnde het regionale deel, gedoteerd aan de reserve Vrouwenopvang.

Baten

Het saldo op de baten op programma 1 is € 0,9 mln. negatief. Daarvan heeft € 0,63 mln. betrekking op het niet inzetten van de middelen Nationaal Programma Onderwijs. Zie lasten, onderdeel Onderwijsbeleid.

De rest van het saldo heeft betrekking op meerdere, relatief kleine onderdelen in het programma.

Toevoegingen
Zoals bij de lasten toegelicht, betreffen de toevoegingen de niet middelen Blokhuis (€ 0,25 mln.) en de Doeluitkering Vrouwenopvang (€ 0,3 mln.)

Onttrekkingen
Voor het transformatieplan jeugd is € 0,1 mln. minder aan de reserve onttrokken door onderbesteding als gevolg van het nog niet kunnen vinden van een Sociaal psychiatrisch verpleegkundig voor een van de projecten.