Werken aan open, diverse en kansrijke wijken

Maatschappelijke voorzieningen (in de vorm van huisvesting en ruimte voor onderwijs, sport, ontmoeten, zorg, cultuur) zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de inwoners, voor contacten, gebieds- en wijkontwikkeling en voor de aantrekkelijkheid van de stad. Om hier goed op te kunnen sturen, hebben we in 2021 verschillende activiteiten gerealiseerd:

• De bestaande maatschappelijke voorzieningen zijn in beeld  (een dataset).
• Er is een Zaans Maatschappelijk Voorzieningenmodel met referentienormen ontwikkeld.
• Voor (onderdelen van) MAAK gebiedsontwikkeling maakten we gebiedsadviezen met behoeftes en kansen voor toevoeging van maatschappelijke functies.
• We werkten voor onderwijshuisvesting met schoolbesturen aan nieuwe integraal huisvestingsplannen voor Primair en voortgezet onderwijs. Schoolgebouwen zijn een belangrijk onderdeel van het aanbod aan maatschappelijke voorzieningen in de wijken.
• Concrete planvorming in 2021 voor nieuwe vormen van voorzieningen op diverse plekken in de stad: buurthuis en cultuurzaal op de Durghorst (Krommenie), Huis van de Wijk Poelenburg
• Het strategisch maatschappelijke voorzieningenplan, met daarin de stadsbrede opgave en financiële strategie is in ontwikkeling (wordt in de eerste helft van 2022 verwacht).

Met veertien andere steden en het ministerie van Binnenlandse Zaken, werkt Zaanstad aan de ontwikkeling van een nationaal programma Leefbaarheid en Veiligheid voor zestien stedelijke gebieden met in totaal meer dan 1 miljoen inwoners. Zaandam Oost is een van deze gebieden. De vijftien burgemeesters deden op 26 mei 2021 samen met een groot aantal maatschappelijke partners een dringende oproep aan de politieke partijen die deel zouden nemen aan de Kamerverkiezingen, ‘Dicht de Kloof’. Zaanstad deed vervolgens met succes een beroep op de regeling van het Volkshuisvestingsfonds, met name bedoeld voor deze kwetsbare gebieden voor een pakket aan maatregelen op het gebied van de volkshuisvesting en leefbaarheid en veiligheid. In het Coalitieakkoord ‘Omzien naar elkaar, vooruit kijken naar de toekomst’  van het kabinet Rutte IV werd melding gemaakt van het programma Leefbaarheid en Veiligheid. Hiermee is de basis gelegd voor een verdere ontwikkeling van dit voor Zaanstad belangrijke programma.

Op alle scholen in Poelenburg en Peldersveld is de Verlengde leertijd in 2021 uitgevoerd. Ieder schoolbestuur heeft hierin zijn eigen vorm gekozen. De verplichtingen die scholen nu hebben in het kader van het Nationaal programma Onderwijs hebben een grote impact op de organisatie, waardoor nu geen focus ligt op de uitbreiding van de Verlengde Leertijd zoals bedoeld en afgesproken in ‘Vensters op de Wereld’ (dat onderdeel is van het uitvoeringsplan voor de jeugd onder 12 jaar). Het belangrijkste knelpunt voor de scholen om de verlengde leertijd rond te krijgen, is het gebrek aan gekwalificeerd personeel. Eén van de scholen, van schoolbestuur SIOZ, is wel dit schooljaar van plan om de verlengde leertijd naar vier uur per week te brengen.

De Jongerenwinkel in de Poelenburcht is een blijvend succes. De studio en de sportschool zorgen voor meer jongeren en een diverse groep. Vanuit de Jongerenwinkel is er een goede samenwerking met andere organisaties zoals Fluxus en het Sportbedrijf. De inzet van de jongerenwerkers op de VO-scholen in Poelenburg/Peldersveld in het kader van talentontwikkeling, preventie en veiligheid gaat goed.

Het Uitvoeringsplan Participatie en Armoede is opgesteld. Een start is al gemaakt met bijvoorbeeld met een gecombineerde entree/MBO2 opleiding in de wijk Poelenburg. Een ander voorbeeld is de aanzet tot oprichting van een FIXbrigade, bestaande uit bewoners die door middel van een leerwerktraject leren om onder andere energiebesparende klussen bij wijkbewoners uit te voeren. De FIXbrigade gaat andere bewoners helpen om energie en daarmee ook geld te besparen.

Verder is - ondanks de beperkingen vanwege corona – de aanpak Participeren met Perspectief doorgegaan. Ook in 2021 hebben deze gesprekken over mogelijkheden om te participeren geleid tot een bovengemiddelde uitstroom van bijstandsgerechtigden. Op het gebied van taal hebben we gewerkt aan een zo goed mogelijke aansluiting van het aanbod op de doelgroepen en het uitbreiden van locaties. In 2021 is de Bieb in samenwerking met de Sultan Ahmet Moskee gestart met het geven van taallessen in de Moskee.

De Landelijke Stuurgroep Interventieteams (LSI) neemt onder andere beslissingen over welke projecten er binnen het Samenwerkingsverband voor Interventieteams worden uitgevoerd. Daarnaast duiden zij de problematiek als gevolg van oneigenlijk gebruik en misbruik van uitkeringen en toeslagen. Door corona hebben de gemeente en alle landelijke LSI-partners er extra werk bijgekregen. Daarnaast was er onder andere onzekerheid over hoe en wanneer weer reguliere huisbezoeken en samenkomsten mogelijk waren. Daarom heeft het college van Zaanstad er tot twee keer toe mee ingestemd om de oorspronkelijke start van de Wijkgerichte Aanpak uit te stellen.